راهنمای گوگل تگ منیجر (GTM) به زبان ساده

گوگل تگ منیجر چیست؟

سرویس گوگل تگ منیجر (GTM) برای مدیریت آسان و راحت تگ‌ها توسط گوگل ایجاد است. در واقع Google Tag Manager به عنوان یک واسط بین سایت (یا اپلیکیشن) شما و تگ‌ها (مثلا تگ گوگل آنالیتیکس) عمل می‌کند. با کمک Google Tag Manager می‌توانید تعیین کنید که تگ شما چه زمانی (موقع لود صفحه، کلیک، ارسال فرم، اسکرول صفحه و …) و در چه صفحاتی از سایت‌تان لود شود.

برای آموزش گوگل تگ منیجر بهترین روش این است که وارد عمل شوید و تگ آن را در سایت‌تان قرار دهید! امیدواریم این پست آموزشی بتواند برایتان مفید باشد.

چرا باید از گوگل تگ منیجر استفاده کنیم؟

1. قرار دادن سریع تگ‌ها در سایت یا ایجاد سریع‌تر تغییرات

با استفاده از Google Tag Manager دیگر نیازی نیست هر بار که نیاز به افزودن یا تغییر تگی در سایت‌تان دارید، از توسعه دهنده بخواهید تا کدهای سایت‌تان را تغییر دهد. کافی است یک بار تگِ Google Tag Manager را در سایت خود قرار دهید تا هر زمان نیاز به تغییری در تگ‌های سایت‌تان داشتید، آن را به سرعت از طریق رابط کاربری ساده گوگل تگ منیجر مدیریت کنید.

2. کنترل همه تگ‌ها از یک داشبورد

پیش از تولد گوگل تگ منیجر تگ‌ها و تکه کدهای جاوااسکریپت داخل فایل‌های مختلف پروژه پراکنده بودند. برای تغییر هر یک از آنها بایستی ابتدا آن را پیدا می‌کردید! به لطف Google Tag Manager اکنون همه تگ‌ها یکجا هستند و سریع‌تر می‌توانید تگ جدیدی به سایت‌تان اضافه کنید و یا تغییرات مورد نظرتان را اعمال کنید.

3. امکان تست قبل از انتشار

در گوگل تگ منیجر قبل از انتشار تگ‌ها امکان تست وجود دارد. در واقع گوگل این امکان را به شما می‌دهد تا تغییرات را قبل از انتشار همگانی، مشاهده و debug کنید. برای این منظور افزونه‌هایی مانند Tag Assistant نیز به کمک شما می‌آیند.

4. ساده شدن ردیابی انواع رویدادها (Event Tracking)

برای پیگیری رویدادهایی مانند کلیک، ارسال فرم و موارد دیگر، توسعه دهنده مجبور است کدهای JavaScript را به وب سایت اضافه کند. گوگل تگ منیجر کارها را آسان‌تر می‌کند. در این سرویس ویژگی‌هایی به نام Auto-Event وجود دارد، که با کمک آن پیگیری رویدادها ساده‌تر می‌شود و دیگر نیازی به افزودن کد جاوااسکریپت به سایت‌تان را نخواهید داشت.

در گوگل تگ منیجر به سادگی می‌توانید Trigger هایی ایجاد کنید تا تگ‌هایتان به صورت خودکار با رخ‌دادن این تریگرها فعال شوند. برخی از تریگرهایی که در GTM تعبیه شده‌اند عبارتند از:

• کلیک
• کلیک روی لینک
• ارسال فرم
• اسکرول صفحه
• زمان صرف شده در یک صفحه و …

توابع آماده گوگل تگ منیجر برای ترکینگ به صورت پیوسته افزایش یافته‌اند و همچنین خودتان هم می‌توانید ویژگی‌های جدیدی ایجاد کنید تا مواردی مانند قصد خروج از صفحه، دیدگاه‌های جدید، پخش ویدیوها و موارد دیگر را به سادگی پیگیری کنید.

5. قالب‌های آماده Tag

GTM تعداد زیاد قالب تگ دارد که ایجاد تگ‌های جدید را ساده تر می‌کند. مثلا برای افزودن تگ گوگل آنایلیتیکس کافی است این تگ را از لیست نوع تگ‌های موجود انتخاب کنید و در نهایت در بخش Google Analytics Settings کد گوگل آنالیتیکس خودتان را وارد کنید.

برخی از قالب‌های تگی که در حال حاضر در GTM وجود دارد عبارتند از:

• Google Analytics
• Google Ads Conversions
• Google Ads Remarketing
• Google Optimize
• Hotjar Tracking Code
• LinkedIn Insight
• Bing Ads Universal Event Tracking
• Pinterest Tag
• Twitter Universal Website Tag

6. سیستم نسخه بندی

پس از ایجاد هر تغییر که در container خود ایجاد می‌کنید، بایستی تغییرات را منتشر (Publish) کنید تا روی سایت‌تان اعمال شوند. در هر بار انتشار نسخه جدیدی ایجاد می‌شود و هر زمان که بخواهید می‌توانید تغییرات تگ‌های سایت خود را به نسخه قبلی (یا نسخه‌های قبل‌تر) بازگردانید.

فرض کنید تغییراتی در تگ‌ها ایجاد کرده‌اید و در نتیجه آن مشکلی در سایت‌تان به وجود آمده است. به راحتی می‌توانید با رفته به صفحه Versions تغییرات را به نسخه قبلی بازگردانید و به سادگی مشکل بزرگی را حل کنید!

7. رشد محبوبیت گوگل تگ منیجر

گوگل به لانچ کردن و کشتن ایده‌های بزرگ معروف است. به نظر می‌رسد گوگل تگ منیجر داستانش با گوگل ریدر، گوگل تاک یا گوگل پلاس فرق می‌کند، چرا که هر روز بر محبوبیت آن افزوده می‌شود.

گوگل تگ منیجر چگونه کار می‌کند؟

در گوگل تگ منیجر سه بخش اصلی وجود دارد:

• تگ‌ها (tags)
• تریگرها (triggers)
• متغیرها (variables)

تگ (Tag) قطعه کدی است که تحت شرایط خاصی در وب سایت فعال می‌شود. می‌تواند کد ترکینگ (مانند کد آنالیتیکس) باشد یا تکه کدی که متن یا عنصر خاصی را در وب‌سایت تغییر می‌دهد.

زمانی که در Google Tag Manager تگ جدیدی ایجاد می‌کنیم، در واقع می‌خواهیم که “کاری انجام شود” ، “بازدیدهای صفحه‌ای رهگیری شود” ، “کلیک‌های لینکی رهگیری شده و به گوگل آنالیتیکس ارسال شود” و …

تریگر (ُTrigger) (که معادل فارسی آن را می‌توانیم ماشه بنامیم) شرایطی است که یک تگ در صورت وجود آن فعال می‌شود. اینکه تگ باید هنگام مشاهده تمام صفحات سایت اجرا شود، یا هنگام ثبت فرم و یا هنگام کلیک بر روی لینک خاصی. همه این مثال‌ها تریگرهایی هستند که می‌توانند به یک یا چندین تگ وصل شوند. زمانی که شرایط خاص (یا مجموعه ای از شرایط) اتفاق می‌افتد و تریگری فعال می‌شود، همه تگ‌های مرتبط با آن اجرا می‌شوند.

متغیر (Variable) عضو نهایی این سه‌گانه است. متغیرها می‌توانند مقداری را نگهداری کنند و در تگ‌ها و تریگرها استفاده می‌شوند. برای مثال:

• داده‌ای را نگهداری می‌کنند. (مانند آدرس صفحه، دامنه وب سایت، شناسه محصول، متن یک لینک و …)
• مجموعه‌ای از داده‌ها و تنظیمات را نگهداری می‌کند. (مثلا متغیر مربوط به تنظیمات گوگل آنالیتیکس، تنظیمات مربوطه را نگهداری می‌کند، که شامل Tracking ID، تنظیمات تبلیغات دیسپلی، Cookie Domain و … است.)
• شامل تابع پیچیده‌ای هستند. (چون این مورد برای مبتدی‌ها خیلی دشوار از شرح آن صرف‌نظر می‌کنیم.)

برای درک رابطه بین تگ، تریگر و متغیرها تصویر زیر را ببینید.

Google Ads Conversion Tag یک تگ هست که برای رهگیری کانورژن در گوگل ادز کاربرد دارد.

چه زمانی این تگ اجرا می‌شود؟ پاسخ زمانی است که این اتفاق بیافتد: “مشاهده صفحه تشکر از کاربر” این شرط تریگر ما هست.

با کمک تگ گوگل ادز کانورژن می‌توانیم اطلاعات دقیقی را به گوگل ادز ارسال کنیم. برای مثال زمانی که سفارش تکمیل شد، تگ گوگل ادز مبلغ کل سفارش که در متغیری قرار دارد را دریافت کرده و به گوگل ادز ارسال می‌کند.

اینجا تریگر را با “مشاهده صفحه تشکر از کاربر” مشخص کرده‌ایم، اما در GTM بایستی دقیق مشخص کنیم منظورمان کدام صفحه از سایت است. در اینجا منظورمان صفحه ای است که URL آن شامل /purchase-successful/ باشد است که آن را داخل متغیری قرار داده‌ایم.

البته در همین مثال می‌توانیم آدرس صفحه تشکر از کاربر یا /purchase-successful/ را به صورت مستقیم هم به کار ببریم و الزامی به استفاده از متغیر نیست، اما استفاده از متغیرها مزیت‌هایی دارد. برای مثال اگر از همین آدرس صفحه خرید در چند تریگر استفاده کنیم، بدون استفاده از متغیر احتمال خطای انسانی وجود دارد. همچنین در صورتی که آدرس صفحه تشکر از کاربر تغییر کند، اگر از متغیر استفاده کرده باشیم کافی است تنها یک بار محتوای متغیر یا تغییر دهیم، در صورتی که بدون استفاده از متغیر بایستی همه تریگرها را یک به یک ادیت کنیم.

چگونه اکانت گوگل تگ منیجر بسازیم؟

برای شروع به آدرس رسمی Google Tag Manager مراجعه کنید. در صورتی که هنوز وارد اکانت گوگل خود نشده‌اید بایستی لاگین کنید. پس از لاگین صفحه‌ای مانند تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

اولین بار که وارد اکانت گوگل تگ منیجر خود می‌شوید،‌ بایستی اکانت و کانتینر جدیدی ایجاد کنید. روی Create Account کلیک کنید.

در این صفحه نامی برای Account و Container خود انتخاب کنید. همچنین بایستی پلتفرم موردنظر خودتان را انتخاب کنید.

سپس بر روی دکمه Create کلیک کنید. قبل از شروع باید قوانین استفاده از گوگل تگ منیجر را قبول کنید.

کانتینر جدید ایجاد شد و راهنمای نصب گوگل تگ منیجر بر روی سایت‌تان را مشاهده می‌کنید. در اینجا دو تکه کد مشاهده می‌کنید که اولی را باید پس از تگ <head> و تکه کد دوم را بعد از تگ <body> قرار دهید.

آموزش ایجاد اولین تگ در GTM

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم برای آموزش Google Tag Manager بهترین روش این است که عملی کار کنید. در اینجا با آموزشی ساده و جامع برای شروع کار با گوگل تگ منیجر کار را ادامه می‌دهیم! معمولا اولین تگی که مارکترها در گوگل تگ منیجر اضافه می‌کنند، تگ گوگل آنالیتیکس است. در اینجا مراحل افزودن تگ GA به GTM را گام به گام توضیح می‌دهیم.

ابتدا وارد اکانت گوگل آنالیتیکس خود شوید. در بخش ادمین و Tracking Info روی Tracking Code کلیک کنید تا Tracking ID را مشاهده کنید. برای افزودن تگ گوگل آنالیتیکس به GTM تنها به این کد نیاز داریم.

برای ساخت Tag جدید؛ در اکانت گوگل تگ منیجر در سایدمنوی سمت چپ روی Tags کلیک کنید و سپس روی New کلیک کنید.

در زبانه جدید که باز می‌شود روی Tag Configuration کلیک کنید و سپس نوع تگ Google Analytics: Universal Analytics را انتخاب کنید.

حالا که نوع تگ را انتخاب کردیم، بایستی تنظیمات تگ را اعمال کنیم. روی Google Analytics Settings کلیک کنید و سپس New Variable… را برای ساخت متغیر جدید انتخاب کنید.

در بخش variable type نوع Google Analytics Settings را انتخاب کنید. سپس در فیلد Tracking ID آی‌دی گوگل آنالیتیکس خود را وارد کنید.

نام متغیر را تغییر داده و آن را ذخیره کنید. خوب تنظیمات تگ را انجام دادیم و حالا نوبت افزودن تریگر به تگ است.

چه زمانی می‌خواهیم تگ گوگل آنالیتیکس در سایت ما لود شود؟ پاسخ مشخص است: همیشه. پس هر کس که از سایت ما بازدید می‌کند باید گوگل آنالیتیکس بتواند آن را پیگیری کند. روی کادر Triggering کلیک کنید.

در زبانه جدید که باز می‌شود، تریگری با عنوان All Pages وجود دارد که می‌توانید آن را انتخاب کنید.

اکنون کافی است برای تگ مورد نظرتان نام مناسبی انتخاب کنید و آن را ذخیره کنید.

تست و اشکال‌یابی در وضعیت Preview

این امکان در گوگل تگ منیجر وجود دارد تا قبل از انتشار تغییرات، آنها را بررسی و اشکال‌یابی کنید. برای این منظور می‌توانید روی دکمه Preview در کنار دکمه Submit کلیک کنید.

زمانی که حالت Preview را فعال کرده باشید، زمانی که وارد سایت‌تان می‌شوید، در پایین صفحه دیباگر تگ منیجر نمایش داده می‌شود که می‌توانید تگ‌های اجرا شده بر روی صفحه و تگ‌هایی که در انتظار تریگر هستند را مشاهده کنید. همچنین از طریق منوی موجود می‌توانیم متغیرهای در دسترس و Data Layer ها و خطاهای موجود رو بررسی کنیم.

یکی دیگر از ابزارهای مفید که احتمالا آن را امتحان کرده‌اید Tag Assistant است. Tag Assistant افزونه‌ای برای مرورگر Chrome است که تگ‌های داخل سایت را می‌توانید با آن بررسی کنید.

پابلیش تغییرات در اکانت گوگل تگ منیجر

به این نکته توجه کنید که هنوز تغییراتی که در اکانت گوگل تگ منیجر خود اعمال کرده‌اید منتشر نشده است و برای آنکه تگ گوگل آنالیتیکس در سایت ما قرار بگیرد باید تغییرات خود را پابلیش کنید.

برای انتشار تغییرات اکانت و ایجاد ورژن جدید از تغییرات خود کافی است روی دکمه Submit در بالا و سمت راست صفحه کلیک کنید.

در بخش Version Name و Version Description نام و توضیحاتی اضافه کنید که با مشاهده آن متوجه تغییرات آن شوید.

توجه کنید که بدون انتشار تغییرات نیز می‌توانید ورژن جدیدی ایجاد کنید. برای این منظور در همین صفحه (عکس بالا) به جای Publish and Create Version گزینه Create Version را انتخاب کنید.

خوب تغییرات با موفقیت در GTM پابلیش شد.

چه زمانی باید از گوگل تگ منیجر استفاده کنیم؟

به نظرم در همه پروژه های کوچک و بزرگ می‌توان از گوگل تگ منیجر استفاده کرد. حتی اگر سایت شما تنها تگ گوگل آنالیتیکس دارد، باز هم توصیه می‌کنیم از GTM برای قرار دادن آن در سایت‌تان استفاده کنید. چرا که احتمال دارد در آینده بخواهید تگ‌های دیگری به سایت‌تان اضافه کنید.

اگر اکنون سایتی دارید که چندین تگ مانند تگ گوگل آنالیتیکس و یا دیگر ابزارهای تحلیل ترافیک را بدون استفاده از GTM را بر روی آن اضافه کرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم همین حالا به گوگل تگ منیجر مهاجرت کنید. مزایای استفاده از تگ منیجر که در بالا به آنها اشاره کردیم را به یاد بیاورید؛ اگر روزی نیاز به تغییر یا افزودن تگی داشتید و توسعه‌دهنده سایت‌تان در دسترس نبود، چه می‌کنید؟ هر چه سریع‌تر به فکر مهاجرت به GTM بیافتید، مهاجرت آسانتری خواهید داشت، چرا که تجربه نشان داده است در طول زمان تعداد تگ‌هایی که سایت‌ها استفاده می‌کنند افزایش می‌یابد.

نکات مهم درباره استفاده از گوگل تگ منیجر

برای آنکه هنگام استفاده از GTM دچار اشتباهات پر هزینه نشوید، در اینجا برخی از بهترین شیوه های استفاده از GTM را لیست کرده‌ایم. شاید عمل به همه این موارد ضروری نباشد، اما می‌تواند به موفقیت شما کمک کند. این خوب است که از اشتباهات‌مان درس بگیریم، اما بهتر از آن می‌تواند این باشد که از اشتباهات دیگران درس بگیریم و آنها را تکرار نکنیم.

#1 نامگذاری قاعده‌مند

یکی از مهمترین توصیه های من درباره استفاده از گوگل تگ منیجر همین مورد است.

اگر از GTM در عمل استفاده کرده باشید، احتمالا متوجه شده‌اید که تعداد تگ‌ها، تریگرها و متغیرها خیلی سریع رشد می‌کنند. بنابراین، شما باید از دستورالعمل های مشخصی برای نامگذاری استفاده کنید که به شما در مدیریت GTM کمک کند.

این کار استفاده از GTM را برای شما و هم‌تیمی‌هایتان آسان‌تر می‌کند. در واقع نام‌گذاری قاعده‌مند باعث کاهش ریسک و صرفه جویی در
زمان و هزینه‌ها می‌شود.

در نام تگ حتما نوع و کارکرد آن را مشخص کنید. مثلا تگ آنالیتیکس برای آمار بازدید، تگ آنالیتیکس برای پیگیری رویداد (Event)، تگ گوگل ادز برای پیگیری کانورژن، تگ گوگل ادز برای ریمارکتینگ و …

در صورتی که تگ تنها در صفحه (یا مجموعه صفحات) خاصی اجرا می‌شود، در این صورت نام صفحه یا ساب‌دایرکتوری را در عنوان تگ بگنجانید. برای مثال:

• GA Pageview – Contact Form
• Google Ads Remarketing – Thank You Page

#2 به افراد مناسب دسترسی‌های مناسب ارسال کنید.

گوگل ابزاری بسیار قدرتمند است و در صورت استفاده غیرآگاهانه و بدون فکر و عدم برنامه‌ریزی و تست نکردن قبل از انتشار می‌تواند عملکرد وب سایت شما را با مشکل روبرو سازد. بنابراین شما باید دسترسی‌ها را محدود کنید و تنها کسانی که در توسعه تگ‌ها فعالیت می‌کنند به آن دسترسی داشته باشند.

در GTM می‌توانید در سطح حساب و کانتینر دسترسی ایجاد کنید. کاربران با دسترسی‌های مختلف می‌توانند، کاربران دارای دسترسی را مشاهده کنند یا دسترسی آنها را تغییر دهند و کاربر جدیدی را اضافه کنند. همچنین دسترسی کاربران برای مشاهده، تغییر، تایید و انتشار در سطح Container می‌تواند متفاوت باشد.

#3 از Workspace ها استفاده کنید.

بهترین کارایی GTM برای تیم‌های بزرگ است. با کمک قابلیت Workspace هر تیم کاری می‌تواند به صورت مستقل بر روی تگ‌های خود کار کند. مثلا فرض کنید یک تیم کاری بر روی گاگل آنالیتیکس کار می‌کند و تیم کاری دیگری بر روی تگ‌های گوگل ادز. در این صورت هر یک تیم‌ها به صورت همزمان می‌توانند بر روی ورک‌اسپیس خود تغییرات را اعمال کنند.

توجه کنید که تگ‌هایی که در هر workspace ایجاد می‌شود تنها در همان ورک‌اسپیس قابل مشاهده است و در نهایت پس از پابلیش ورک‌اسپیس‌های جدید خود برای پابلیش نهایی بایستی ورک اسپیس Default را پابلیش کنید.

#4 قبل از استفاده از کدهای جاوااسکریپت ناشناخته، با توسعه دهنده خود ارتباط بگیرید.

در صورتی که کدهای جاوااسکریپتی برای استفاده در GTM پیدا کردید که توسط اینفلوئنسرهای حوزه گوگل تگ منیجر یا متخصصین گوگل آنالیتیکس منتشر شده‌اند (مثلا Simo Ahava یا Stéphane Hamel) با خیالی راحت می‌توانید از آنها استفاده کنید. چرا که آنها جزو متخصصان شناخته شده این حوزه هستند و بعید هست که کدهای نامعتبری را منتشر کنند.

با این‌حال در صورتی که کدهایی از ناشران ناآشنا پیدا کردید، قبل از استفاده از آنها بهتر است با توسعه دهنده خود مشورت کنید.

#5 از مزایای DATA LAYER استفاده کنید.

وقتی در گوگل تگ منیجر درباره تریگرها و داده های سفارشی صحبت می‌کنیم، استفاده از Data Layer می‌تواند فوق‌العاده باشد. اگرچه تسلط بر مفهوم دیتالایر برای افراده مبتدی بسیار دشوار است، اما یکی از مهمترین بخش‌های تگ منیجر است. بنابراین، چه آن را دوست داشته باشید و یا نه، باید آن را درک کنید.

اگر می‌خواهید بخش‌ها و یا ویژگی‌های خاصی از وب سایت خود را ردیابی کنید و تریگرهای موجود به کارتان نیامد، توصیه من استفاده از Data Layer است.

فقط از توسعه دهندگان خود بخواهید داده های مورد نظر خود را در Data Layer قرار دهند، سپس با Google Tag Manager به راحتی می‌توانید به آن دسترسی پیدا کنید و از آن در تریگرها ، تگ‌ها یا متغیرها استفاده کنید. سعی می‌کنیم در آینده درباره کاربرد Data Layer در GTM مقاله‌ای بنویسیم. 

#6 همیشه قبل از پابلیش کردن تست کنید.

شاید شما هم موافق باشید که پابلیش تگ‌های جدید بدون تست و دیباگ بی‌فکری است، اما گاهی اوقات ما هنوز هم این کار را انجام می دهیم (وقتی تغییر جزئی است و عجله داریم) نباید بهانه ای برای تست نکردن داشته باشید!

صرف نظر از تغییراتی که در ظرف GTM انجام شده است ، همیشه قبل از پابلیش باید تست شود.

GTM حالت Preview و اشکال زدایی عالی را ارائه می‌دهد، ابزارهای دیگری نیز مانند Tag Assistant نیز وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا تگ‌ها را تست کنید و اشکالات را سریع بیابید.

#7 اتو-ایونت لیسنرهای آماده را جستجو کنید.

هر auto-event listener تابع (یا توابع) جاوااسکریپت است و زمانی که اتفاق خاصی در سایت‌مان روی می‌دهد، می‌تواند مانند تریگر برای فعالسازی تگ استفاده شود. در واقع خود گوگل تگ منیجر auto-event listener های داخلی زیادی مانند کلیک و ارسال فرم دارد، اما auto-event listener ها به همین ها محدود نمی‌شوند و امکان ایجاد لیسینرهای شخصی‌سازی شده وجود دارد، که می‌توان آنها را به GTM اضافه کرد.

#8 از توسعه دهنده‌تان بخواهید به المنت‌های مهم سایت‌تان ID اضافه کند.

این نکته مثلا زمانی که شما چندین دکمه کال تو اکشن در یک صفحه دارید می‌تواند بسیار مفید باشد. همه آنها می‌توانند کلاس‌های CSS مشابهی داشته باشند. چگونه می‌توانید داده‌های مربوط به کلیک بر روی هر یک از این دکمه ها را به صورت جدا از هم در گوگل آنالیتیکس داشته باشید؟

از توسعه دهنده خود بخواهید که به هر یک از دکمه‌ها آی‌دی مجزایی اضافه کنند. سپس در GTM متغیر Click ID را فعال کنید. اکنون می‌توانید هر یک از دکمه ها را بر اساس آی‌دی آن Track کنید. اگر متوجه آنچه گفتم نشدید، به زودی مطلبی درباره رهگیری کلیک‌های دکمه‌ ها منتشر می‌کنیم.